Sterrenwacht

We zijn er lang mee bezig geweest, maar op 16 februari konden we eindelijk het nieuws kenbaar maken dat het zover is. Binnenkort zal Bocholt en omgeving beschikken over een eigen publieke sterrenwacht! En dat daar de naam ECNS aan vast hangt hoeft u niet te verbazen waarschijnlijk.

De gesprekken over het vinden van een locatie zijn van start gegaan ergens in juli 2018. Het ECNS heeft toen de vraag gesteld aan enkele leden van het college van burgemeester en schepenen of er in Bocholt ergens een plekje was waar het ECNS haar activiteiten verder zou kunnen ontplooien met als doel het oprichten van een publieke sterrenwacht. Verschillende pistes werden bekeken, maar eenvoudig was het niet. Te duur, te klein, teveel lichthinder, te ver van de mensen weg…

Tot het moment dat we een voorstel kregen om te bekijken of het dakterras van het Jeugd- en Cultuurhuis De Steen in het centrum van Bocholt een goede locatie zou zijn voor het oprichten van een publieke sterrenwacht. In eerste instantie stonden we daar argwanend tegenover omdat er op het dak een hoge liftschaft en een nooduitgang staan die het zicht weleens zouden kunnen belemmeren. Ook vroegen we ons af of er niet teveel lichthinder zou zijn voor een sterrenwacht midden in het centrum van Bocholt. 

Lichthinder in het centrum. Voor verbetering vatbaar zoals in heel Vlaanderen.

Dicht bij de mensen

Dat konden we maar op een manier ondervinden en dat was door er een avondje op uit te trekken om op het dak van De Steen deze mogelijke problemen onder de loep te nemen. Toevallig vond er op dat moment een maansverduistering plaats. Niet een noodzakelijk iets, maar wel mooi meegenomen. Gewapend met het blote oog en een kleine telescoop bekeken we de mogelijkheden op het bovenste verdiep van Bocholt. Al snel bleek dat, mits het gebruik van meerdere telescopen, de obstakels geen problemen zouden geven. Ook de lichthinder bleek op 18 meter hoogte goed mee te vallen. Maar we hopen toch dat de gemeente in de toekomst inspanningen zal doen om de huidige lampen in het straatbeeld te vervangen door goed gerichte led-verlichting. Het feit dat er die avond ook nog eens een 25 tal jongeren uit het jeugdcentrum de Kouter het dakterras bezochten om naar de maansverduistering te komen kijken, bevestigt nog eens dat het aspect ‘dicht bij de mens’ een goed uitgangspunt is om een sterrenwacht op te richten in het centrum van Bocholt. De jongeren lieten zich verwonderen door het beeld van Saturnus en Jupiter dat ze zagen door de kleine 10 cm telescoop. Wat zal dat geven als onze 30 cm telescoop op het dak staat? Of beter, een nog grotere telescoop…

Jongeren van de Kouter verwonderen zich tijdens de maansverduistering

Nog niet voor vandaag (20/2/19)

Het ECNS heeft sinds de oprichting in 2011 niet stilgezeten. Zo waren er een honderdtal activiteiten met iedere keer een ruime belangstelling van jong en oud. Dat heeft geleid tot een uitgebreid arsenaal aan educatieve en logistieke middelen. En onlangs is de vereniging overgegaan van een feitelijke vereniging naar een vzw. Dat is heel kort gezegd wat we de afgelopen acht jaren hebben bereikt. Nu staan we voor een nieuw en zeer belangrijk hoofdstuk. De sterrenwacht zal voor het ECNS de kers op de taart zijn. Maar vooraleer we die ter beschikking hebben is er nog werk aan de winkel.

Zo onderzoeken we momenteel de technische mogelijkheden op het dak. Er moet worden uitgemaakt hoe de telescopen op de vloer kunnen verankerd worden. Er moeten verplaatsbare kasten worden gemaakt om de telescopen af te schermen wanneer ze niet in gebruik zijn. Er moet stroomvoorziening naar de telescopen gelegd worden om het GOTO-systeem te laten werken. En zo zijn er tal van zaken die nog moeten gedaan worden. We verwachten dan ook niet dat de eerste telescoop in werking kan worden gesteld voor september van dit jaar. Uiteraard staan er naast dit ook nog tal van activiteiten op het programma.

Size does matter

Nu we eindelijk een plek hebben om onze publieke sterrenwacht uit te bouwen, willen we deze natuurlijk ook op de sterrenkundige kaart zetten. Dat willen we doen met een grote spiegeltelescoop. Die zou minstens 50 cm diameter moeten bedragen. En als het kan zelfs 60 cm. Daarmee zouden we een van de optisch grootste publieke telescopen in Vlaanderen hebben. En als u daarbij bedenkt dat we in Bocholt op een van de relatief ‘donkerste’ plekken in Vlaanderen zitten, is een grote spiegel geen overbodige luxe. Andere sterrenwachten moeten het dikwijls doen met zeer veel lichtvervuiling. Maar bij optiek geldt meestal de regel ‘des te groter, des te duurder’. Het ECNS is momenteel niet in staat om de kost van een nieuwe grote telescoop alleen te dragen. Toch willen we deze zo snel mogelijk kunnen aankopen. En daarbij nog tal van materialen om de sterrenwacht zo goed mogelijk uit te rusten. We hopen dan ook voldoende geld bij elkaar te verzamelen via subsidies, crowdfunding, sponsoring… Maar hier later meer over (lees ook hieronder verder ‘crowdfunding).

Wij houden u zeker op de hoogte over het verdere verloop. Mocht u nog wat meer informatie willen in verband met de sterrenwacht, de stappen die we reeds hebben ondernomen en hoe het allemaal begon, dan kan u hieronder verder lezen. Ondertussen hopen wij u terug te zien op een van onze volgende activiteiten.

Lees hieronder de eerder verschenen berichtgeving over het vinden naar een geschikte locatie en en de stappen die reeds werden ondernomen.

Hoe het begon

Op 28 oktober 2011 werden de plannen die medio dat jaar werden gesmeed werkelijkheid. De eerste vergadering en daarmee ook de start van het ECNS was een feit. Na maanden van brainstormen en het uitwerken van de doelstellingen en werking van de vereniging vond op 4 april 2012 de allereerste activiteit plaats. Met ‘Venus in de Plejaden’ was het meteen een schot in de roos. Maar liefst een tweehonderdtal bezoekers lieten zich verrassen door de wonderen van de sterrenhemel. En dit deden we onder andere met een geleende telescoop. Er waren op dat moment dan ook nog geen financiële middelen voorzien om zulke aankopen te doen.

De groei

Maar we bleven niet stil zitten en organiseerden tal van activiteiten gaande van waarnemingsmomenten, wandelingen, workshops, outdoor activiteiten, lezingen, tentoonstellingen… Dat heeft ons uiteindelijk geen windeieren gelegd en na meer dan zes jaar kunnen we zeggen dat we toch al een mooi arsenaal aan educatieve en didactische materialen hebben. Ook zijn we volledig mobiel met onze grote aanhangwagen waar we nu zelfs projectie in hebben voorzien. En dat heeft het voordeel dat we tot ver buiten Bocholt actief zijn. Hierbij moeten we zeker vermelden dat onze toegangsgelden steeds zeer laag tot dikwijls gratis waren en nog steeds zijn. Het is dan ook niet meer dan terecht om te zeggen dat onze grote inkomsten te danken zijn aan onze sponsors en aan activiteiten op vraag van derden. 

Telescopen

In de loop der jaren hebben we uiteraard ook de nodige telescopen kunnen aankopen om ons educatief programma uit te kunnen voeren en de mensen de planeten, maan, zon en nog zoveel meer nog dichterbij te laten bekijken dan tot voordien mogelijk was. Zo beschikken we over een 15 cm lenzentelescoop, ideaal voor zon, maan en planeten en een 30 cm spiegeltelescoop die ook ideaal is om naar nevels en sterrenstelsels te kijken. Daarnaast beschikken we nog over verschillende kleinere telescopen. Maar toch is er nog iets waar we nog steeds van dromen en wat ook een doelstelling is van het ECNS: een sterrenwacht.

En daar gaan we nu, medio 2018 aan werken. Zo zijn er gesprekken gaande voor een mooie locatie waar we onze telescopen misschien wel een vaste plek kunnen geven. Niet alleen deze die we reeds bezitten, maar ook een nieuwe telescoop die we willen aankopen. Dit moet er eentje worden met een spiegel van minstens 40 cm (maar als het kan willen we voor 50 cm gaan). Daarmee kunnen we het publiek nog meer plezieren. Maar we willen verder gaan. Want iedereen weet ondertussen wel dat we in hoofdzaak educatief bezig zijn. Dat houdt in dat onze bezoekers eigenlijk meer door onze telescopen kijken dan we zelf doen. En hier willen we een tweede groep mensen aanspreken. Want er zijn zeker ook liefhebbers van sterrenkunde die graag een grote telescoop willen bezitten, maar dit nogal een kostelijke zaak vinden. Daarom willen we ook hen de kans geven om gebruik te kunnen maken van een sterrenwacht waar tal van telescopen ter beschikking zullen staan voor het uitoefenen van hun hobby. We doen dan ook een oproep om contact met ons op te nemen indien je hier interesse in hebt (ook als je van buiten Bocholt bent). Hoe het allemaal praktisch in zijn werk zal gaan kunnen we hier nog niet vermelden omdat we tot nu toe nog maar in de gespreksfase zitten. Maar met andere mensen erbij, komen er misschien ook frisse ideeën naar boven en wordt het voor ons ook duidelijker welk pad te bewandelen. Heb je interesse? Laat het ons dan weten via info@ecns.be. Wij nemen dan contact met je op en zullen je uitnodigen in ons educatief lokaal om alles verder te bespreken. Het zou ook leuk zijn als je deze pagina zoveel mogelijk deelt om nog meer mensen te kunnen bereiken (via de facebook knop hieronder bv). Wij kijken alvast uit naar de reacties.

Naast een nieuwe grote telescoop willen we ook nog graag de nodige zonnefilters kopen om op onze 15 cm lenzentelescoop te plaatsen en de Zon in al haar pracht te laten zien. Ook een nieuwe, zwaardere montering met een bijhorende zuil staat op het verlanglijstje zodat we die kunnen wisselen met die van de 30 cm telescoop. De gewisselde montering met statief kan dan de verouderde van de 15 cm vervangen.

Update telescopen 20/02/19

Nadat we de ‘go’ hadden gekregen om op het dak van De Steen een sterrenwacht op te richten, zijn we kort daarna een avondje gaan test-kijken met onze 30 cm spiegeltelescoop. Omdat onder de grote tegels een epdm-folie ligt en we deze absoluut niet willen beschadigen hebben we besloten om de telescopen niet op een zuil te plaatsen. Een zuil is natuurlijk veel interessanter, maar het is technisch bijna niet haalbaar om deze op een goede manier te bevestigen mét de garantie dat de epdm-folie niet wordt doorboord. Daarom hebben we reeds een eerste investering gedaan. Naast een EQ8 montering hebben we ook de daarbij horende driepoot besteld. De huidige driepoot met de EQ6 montering zal dan worden gebruikt voor de 15 cm lenzenkijker die nu op een oudere montering en zelfgemaakte driepoot staat.

Update telescopen 28/10/18

Het is alweer even geleden dat we nog wat nieuws hebben gebracht in verband met het oprichten van een sterrenwacht in Bocholt. Maar dat wil niet zeggen dat er achter de schermen niet druk wordt nagedacht en overleg gepleegd. De besprekingen van de locatie zitten in een laatste rechte lijn en we hopen dat daar een positief verhaal uit voort vloeit. Daarnaast moeten we dan ook nog de technische mogelijkheden van die locatie gaan bekijken. Onze telescopen zijn daarom ook weer uit de kist gehaald om de nodige opmetingen te doen. Maar het belangrijkste wat er momenteel te melden valt ,is dat waar we eerst voor een 40 cm telescoop wilden gaan en misschien, als het even kon zelfs voor een 50 cm, we nu beslist hebben (indien haalbaar) om voor een heuse 60 cm telescoop te gaan! Tot nader order en zover wij weten beschikken we dan over de grootste publieke telescoop in Limburg en een van de grootste in Vlaanderen. Momenteel zijn we ook daarover volop in gesprek om advies in te winnen en worden de mogelijkheden met de telescoopbouwer bekeken. Over welke telescoop het juist gaat zullen we later nog vermelden. Natuurlijk brengt dit een wijziging aan het kostenplaatje en worden de prioriteiten qua materialen verlegd. Daarvoor verwijzen we natuurlijk graag door naar onze crowdfunding waar u hieronder meer kunt lezen.

Crowdfunding

Natuurlijk hangt aan dit alles een financieel plaatje vast. Al dit materiaal kost nu eenmaal veel geld en ook de randapparatuur en de behuizingen van de telescopen moeten in rekening worden gebracht. Daarom zullen we, vanaf het moment dat we een vaste locatie hebben, een crowdfunding opstarten. Zo hopen we dat we onze droom kunnen verwezenlijken en op die manier een extra attractie voor Bocholt en omgeving hebben die zowel een grote educatieve als amusementswaarde heeft. En tot die tijd doen we het natuurlijk gewoon met de middelen die we nu al hebben.

Update crowdfunding 19/09/18

De oproep om ons te steunen door een van de panelen van ‘Awesome Universe’ te kopen heeft zijn doel niet gemist. Ondertussen zijn er al 23 panelen de deur uitgegaan. E zijn nu nog 13 panelen beschikbaar. Vindt u 50 euro nog teveel of vindt u niets meer naar uw smaak, dan willen we nu ook de posters onder de aandacht brengen. Want voor amper 3 euro haalt u een mooi stukje heelal in huis. Ook dit zijn beelden uit de tentoonstelling ‘Awesome Universe’. Meer info over de posters vindt u hier.

Update crowdfunding 24/08/18

In ons verhaal ‘de wil, de weg en de middelen‘ naar aanleiding van het kunnen oprichten van eens sterrenwacht, willen we de panelen van Awesome Universe nog eens in de aandacht brengen. Deze prachtige beelden verkopen we nu aan een spotprijs van 50 euro. Daarmee steunt u ons om onze spaarpot te vullen en zo meer middelen vrij te maken voor het oprichten van een sterrenwacht. De panelen zijn prachtig, van zeer goede kwaliteit en niet van de kleinste. U kan ze natuurlijk altijd komen bekijken indien u interesse heeft. En mocht dat niet zo zijn, dan mag u dit bericht natuurlijk altijd verder delen. Dat heet tenslotte ook steunen… Meer info over de panelen vindt u hier.